Van de circa 205.500 mensen die met dementie thuis wonen in Nederland, maken er 62.000 gebruik van Casemanagement Dementie (CMD). Dat blijkt uit onderzoek van bureau HHM. Daarnaast staan er 1.136 mensen op een wachtlijst. Hiervan wachten 496 mensen langer dan zes weken (de Treeknorm). De gemiddelde wachttijd bedraagt 33 dagen.
 
De gerapporteerde wachtlijsten zijn ten opzichte van vorige jaren afgenomen en er zijn minder regio’s met wachtlijsten (22). Bovendien zijn de wachtlijsten over het algemeen korter dan voorheen.

Bureau HHM onderzocht de wachttijden en wachtlijsten voor Casemanagement Dementie in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Ook de redenen voor het bestaan van wachtlijsten en de redenen om geen gebruik te maken van CMD werden in kaart gebracht.

Redenen wachtlijsten

1. De maximale caseload van de huidige casemanagers is bereikt
2. Door ziekte of verlof zijn op dit moment niet alle casemanagers beschikbaar
3. Er zijn onvervulde vacatures voor casemanagers, deze zijn moeilijk in te vullen door het algemene tekort aan verpleegkundigen niveau 5
4. Verzwaring van de zorg vraagt per cliënt meer tijd (bijvoorbeeld meer crisis- en spoedsituaties), waardoor de caseload lager is dan voorzien

 Redenen om geen gebruik te maken van CMD (% regio’s)

1. Er is onbekendheid over het bestaan van CMD bij cliënten en of mantelzorger (18%)
2. De cliënt heeft geen behoefte aan CMD (15%)
3. De diagnose wordt pas laat gesteld (12%)
4. De cliënt is niet bekend bij zorgaanbieders (12%)
5. De cliënt wil zelf de regie behouden/ is bang de regie te verliezen (11%)

 
Vanaf 1 december 2018 zijn aanbieders verplicht om maandelijks eenduidige wachtlijstcijfers op te leveren. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) stelde hiervoor een nadere regel in. Volgens deze regel staat iemand op de wachtlijst wanneer hij of zij langer dan zes weken moet wachten op toegang tot casemanagement.
Deze regel vormde de aanleiding voor het ministerie van VWS om dit onderzoek te laten doen zodat zij de Tweede Kamer kan informeren over de huidige stand van zaken.
 
Het complete rapport Onderzoek naar het huidig gebruik, wachttijden en wachtlijsten Casemanagement Dementie 2018 is inmiddels aan de Tweede Kamer aangeboden.
 
 “De resultaten geven een helder beeld van de huidige situatie. De reeds met partijen afgesproken vervolgacties sluiten hier goed op aan. Zo zal worden ingezet op goede informatievoorziening, wordt in kaart gebracht hoe eventuele problemen bij verwijzen en aanmelden kunnen worden opgelost en zullen de inspanningen om wachtlijsten volledig terug te dringen worden voortgezet”, aldus Hugo de Jonge, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in een kamerbrief over het rapport.
 
Onderzoeksaanpak
Het onderzoek werd in samenwerking met de NZa uitgevoerd, zodat de resultaten zo goed mogelijk aansluiten bij de nadere regel. Partijen in de regio werden actief bij het onderzoek betrokken. Voorafgaand hield bureau HHM samen met de NZa regiobijeenkomsten waar tijdens vragen konden worden gesteld over de onderzoeks-aanpak en de nadere regel.
Lennart Homan, adviseur binnen bureau HHM: “Dit hielp ons niet alleen om blinde vlekken in kaart te brengen maar zorgde ook voor inzage in de samenstelling van de verschillende ketens en voor goed contact met de ketenvertegenwoordigers. Hierdoor konden we het onderzoek in een zeer korte doorlooptijd – van 4 maanden – succesvol afronden. De bijeenkomsten werden bovendien gebruikt om het kwalitatieve deel van het onderzoek uit te vragen. De resultaten uit de bijeenkomsten toetsten we vervolgens bij Alzheimer Nederland. In totaal bezochten vertegenwoordigers van circa zestig aanbieders een regiobijeenkomst.”
 
Patrick Jansen, partner bureau HHM: “We brachten de resultaten regionaal in kaart. Hierdoor kunnen de uitkomsten door aanbieders gebruikt worden om het casemanagement dementie in de regio te optimaliseren.”

Ervaring wachtlijstonderzoeken
Bureau HHM heeft ruime ervaring met wachtlijstonderzoeken. In 2000 onderzochten wij de wachtlijsten voor verpleging en verzorging. Het was voor het eerst dat deze informatie, gebaseerd op uniforme productdefinities, landelijk beschikbaar kwam. In de jaren die volgden voerden we meerdere wachtlijstonderzoeken uit o.a. naar wachtlijsten in de GGZ (2002), gehandicaptenzorg (2009) en nogmaals naar de wachtlijsten in de verpleging en verzorging (2009) en naar de wachtlijsten in de Wlz (2016).  
 
Meer weten?
Neem dan contact op met Patrick Jansen of Lennart Homan, t. 053 433 05 48.