Gemeenten zien het beroep op ondersteuning stijgen, terwijl de financiële middelen krimpen en de personeelstekorten groeien. Een G40-gemeente besloot daarom tot een fundamentele herinrichting van het sociaal domein, om ook in de toekomst kwetsbare inwoners te kunnen blijven helpen. Bureau HHM ondersteunde de gemeente hierbij. Een omvangrijk project, vol actuele en uitdagende vraagstukken. 

Het sociaal domein staat onder grote druk:

• Mensen worden steeds ouder, wonen langer thuis en hebben meer ondersteuning nodig.
• Jongeren en gezinnen vragen vaker om hulp. En hulpvragen worden steeds complexer.
• Er zijn te weinig professionals die hulp kunnen bieden. En de tekorten nemen alsmaar toe.
• Gemeenten krijgen steeds minder financiële middelen. Terwijl de uitgaven (fors) stijgen.

De G40-gemeente besloot daarom:

• Fors te investeren in de sociale basis.
• In te zetten op substantieel verminderen van maatwerk.
• Ondersteuning dichterbij inwoners – in wijken – te gaan organiseren.
• Maatschappelijke opgaven vanuit partnerschap met stakeholders op te pakken.

Kern van de nieuwe werkwijze is een samenwerkingsverband waarin aanbieders van Welzijn, Wmo en Jeugdhulp zijn verenigd en dat onderdeel uitmaakt van de sociale basis. Hier kunnen inwoners zoveel mogelijk in hun eigen wijk terecht voor allerlei vormen van ondersteuning. De G40-gemeente heeft hiervoor een langdurige overeenkomst gesloten, zodat vanuit en met het samenwerkingsverband kan worden (samen)gewerkt aan transformatie: het ontwikkelen van nieuwe vormen van ondersteuning op het raakvlak van welzijn en begeleiding en op het raakvlak van Wmo en Jeugdhulp. Hiervoor krijgt het samenwerkingsverband een jaarlijks lumpsumbudget (taakgerichte uitvoeringsvariant). Om de overgang van de oude naar de nieuwe situatie zorgvuldig vorm te kunnen geven, kiest de gemeente voor een overgangsjaar.

Bureau HHM ondersteunde de G40-gemeente onder andere bij:

• Het organiseren van marktconsultatiebijeenkomsten.
• Het selecteren van aanbieders door de dialoogfase.
• Het organiseren van een reeks dialoogbijeenkomsten.
• Het doorlopen van de verificatie- en gunningsfase.
• Het doorlopen van de implementatiefase.

Tijdens de marktconsultatiebijeenkomsten zijn de voorgenomen herinrichtingskeuzes besproken met alle geïnteresseerde aanbieders. Tijdens de dialoogbijeenkomsten hebben we gezamenlijk betekenis gegeven aan de scope van de opdracht en zijn de bijbehorende randvoorwaarden (financiën, kwaliteit, monitoring, sturing, et cetera) besproken met de voor de dialoogfase geselecteerde aanbieders.

Deze fundamentele herinrichting van het sociaal domein vraagt om een heel andere werkwijze van de gemeente en van aanbieders. En dus organisatorische aanpassingen, herontwerp van werkprocessen, verandering van werkculturen, et cetera. Hiervoor is visie, moed, koersvastheid en veerkracht van alle betrokken nodig.

Annika van de Belt: “Tijdens de bijeenkomsten is – door processen van gezamenlijke betekenisgeving – de inhoudelijke en relationele basis gelegd voor de uitvoering van de opdracht. Deze kan alleen slagen als de gemeente en het samenwerkingsverband intensief en constructief samenwerken. Bij het vormgeven van de nieuwe werkwijze, maar vooral ook bij de continue doorontwikkeling van de ondersteuning van inwoners. Onderling en met andere maatschappelijke partners.”