Evaluatie: Koploperproject stimuleert ontwikkeling onafhankelijke cliëntondersteuning
Evaluatie: Koploperproject stimuleert ontwikkeling onafhankelijke cliëntondersteuning
Gemeenten bieden hun inwoners op grond van de Wmo 2015 gratis toegang tot onafhankelijke cliëntondersteuning. Cliëntondersteuning is voor mensen belangrijk om de weg te vinden naar zorg en ondersteuning, met behoud van eigen regie. In 2017 heeft het Ministerie van VWS het Koploperproject Cliëntondersteuning opgezet, een meerjarig ondersteuningsprogramma om een impuls te geven aan de ontwikkeling van cliëntondersteuning door gemeenten. In 2020 en 2021 heeft bureau HHM het functioneren van het koploperproject in twee ronden geëvalueerd. Een lerende evaluatie, gericht op het al tijdens de uitvoering van een project evalueren, signaleren en bijsturen gericht op verbetering. De resultaten van onze evaluatie zijn inmiddels aangeboden aan de Tweede Kamer.
Gemeenten vinden het belangrijk om hun inwoners als zij dit nodig hebben te helpen de weg te vinden naar de juiste zorg en ondersteuning . Alle gemeenten hebben de uitdaging opgepakt om onafhankelijke cliëntondersteuning in te richten. Dat deden zij op verschillende manieren en in verschillende tempo’s. Dat is in 2017 de aanleiding geweest om vanuit het Ministerie van VWS het Koploperproject Cliëntondersteuning te starten, uitgevoerd door Movisie. Met als doel een impuls te geven aan deze ontwikkeling en de gemeenten te helpen met kennis en ondersteuning.
Medio 2021 namen 113 gemeenten in 79 koploperprojecten deel aan het Koploperproject. En nog veel meer gemeenten maakten gebruik van de in de kennisbank verzamelde vrij beschikbare informatie over hoe lokaal vorm kan worden gegeven aan cliëntondersteuning.
Ex-durante evaluatie
Bureau HHM is gevraagd een ‘lerende evaluatie’ uit te voeren van het functioneren van het Koploperproject als zodanig. Het RIVM voerde parallel een evaluatie uit van de inhoudelijke resultaten die werden bereikt.
- In 2020 voerden we de eerste meting uit.
- In 2021 deden we de tweede en laatste meting.
De hoofdvraag van deze evaluatie is: Is het koploperproject een doelmatige en doeltreffende manier om cliëntondersteuning lokaal – en daarmee uiteindelijk landelijk – te versterken?
De belangrijkste conclusies van deze evaluaties zijn:
- Het Koploperproject Cliëntondersteuning is steeds sterker geworden, steeds beter uitgekristalliseerd in haar functioneren tussen 2017 en 2021. Er is effectief gereageerd op de gevolgen van de Coronapandemie en het programma heeft zich snel aangepast.
- Bij de aangesloten gemeenten is een duidelijke versnelling opgetreden van de ontwikkeling van cliëntondersteuning.
- De ondersteuning vanuit de projectorganisatie is door de koplopers (zeer) positief gewaardeerd.
- De – ruime – projectbudgetten hebben de gemeenten gemotiveerd om deel te nemen aan het koploperproject en hebben sterk bijgedragen aan de resultaten.
- De beoogde olievlekwerking, de uitstraling naar andere gemeenten die niet bij het koploperproject zijn aangesloten, is langzamer gegaan dan vooraf bedacht.
- Het koploperproject is doeltreffend, zeker bij de deelnemende koplopers en het heeft ook bij geïnteresseerde niet-koplopergemeenten bijgedragen aan een (door)ontwikkeling.
- Het koploperproject is in veel opzichten ook doelmatig: er zijn veel resultaten behaald tegen beperkte kosten. Als onderzoekers zijn we echter ambigu in ons oordeel over de inzet van de omvangrijke impulsgelden zoals die ter beschikking zijn gezet in het kader van dit Koploperproject. Deze hebben zeker geleid tot snelle ontwikkeling bij de koplopers, maar we zien ook duidelijke afbreukrisico’s als de impulsgelden op zijn.
We hebben aanbevelingen gedaan hoe bij eventuele toekomstige stimuleringsprojecten te komen tot een afweging over de aard en omvang van de inzet van impulsgelden.
Meer weten over dit project
Neem gerust contact op met onze adviseurs
Kennismaken?
We komen graag met jou en jouw organisatie in gesprek hoe we samen de zorg voor kwetsbare mensen beter kunnen maken.