Skip to main content

Prognosemodel hospicecapaciteit: inzicht in cijfers en impact van keuzes

donderdag 30 jan, 2025

Prognosemodel hospicecapaciteit: inzicht in cijfers en impact van keuzes

donderdag 30 jan, 2025

Hoe kunnen we hospices toerusten om voldoende en kwalitatief goede zorg te bieden, nu en in de toekomst? Deze vraag staat centraal in het project Versterken hospicezorg van het Nationaal Programma Palliatieve Zorg II. Bureau HHM hielp de palliatieve zorgpartijen in Noordoost Nederland, verenigd in het consortium Ligare, met een prognosemodel om inzicht te krijgen in de huidige en toekomstig benodigde capaciteit. Ook begeleidden we gesprekken waarin de betrokken organisaties samen een actieplan opstelden om op regio- en netwerkniveau samen aan de slag te gaan.

Bijna-thuishuizen, vrijwillige thuisinzet, high care hospices en palliatieve units bieden warme zorg in de laatste levensfase. In de komende jaren hebben steeds meer mensen palliatieve terminale zorg nodig, terwijl het aantal mensen dat deze zorg kan verlenen afneemt (RIVM, 2024). Dit plaatst hospices voor belangrijke vragen. Hoe groot is nu het verschil tussen vraag en aanbod? Hoe ontwikkelt dit zich de komende jaren, zowel op netwerk- als (boven)regioniveau? Wat kunnen we samen doen om zoveel mogelijk mensen passende palliatieve terminale zorg te bieden?

Om deze vragen te helpen beantwoorden, ontwikkelde bureau HHM een prognosemodel voor de capaciteit van de hospicezorg in Noordoost Nederland. Het prognosemodel berekent op basis van autonome demografische factoren hoeveel hospiceplekken er nodig zijn in een zelf gekozen jaar (tot 2040) en binnen een bepaalde geografische afbakening (provincie, zorgkantoor, regio, netwerk). Het prognosemodel geeft ook de mogelijkheid om de impact van beleidskeuzes mee te laten wegen, zoals de inzet van vrijwilligers thuis, toepassen van zorgtechnologie en de aanpak van verkeerde-bed-problematiek.

Het doel van het prognosemodel is om het gesprek te faciliteren over hoe de hospicezorg de uitdagingen het hoofd kan bieden. Het uitbreiden van het aantal plekken is niet overal haalbaar, onder andere met het oog op de toenemende personeelstekorten, gebrekkige mogelijkheid om (bij) te bouwen en de wens van hospices om hun kleinschalig karakter te behouden. Er moet dus breder worden gekeken. Het prognosemodel kwantificeert het vraagstuk in termen van het benodigde aantal plekken, maar laat ook zien aan welke knoppen men kan draaien om de benodigde capaciteit te verlagen. Ter illustratie: een regio waar zonder aanvullende actie 11 extra plekken nodig zijn in 2036, kan dit aantal reduceren tot 8 plekken door meer vrijwilligers in te zetten in de thuissituatie, inzet van zorgtechnologie en betere verwijzingen. Aan de andere kant geldt: als deze regio de ambitie heeft dat minder mensen in het ziekenhuis overlijden, vraagt dit juist een extra hospiceplek.

Dit maakt duidelijk dat de partijen elkaar nodig hebben, binnen de netwerken voor palliatieve zorg, op regioniveau en op de schaal van het consortium. Het prognosemodel ondersteunt de betrokken partijen in het formuleren van een gezamenlijke richting, het prioriteren van acties en het monitoren van effecten. In gesprekken met de zes regio’s binnen Consortium Ligare hebben we het prognosemodel toegepast. De netwerkcoördinatoren en hospices waren positief. Eén van hen verwoordde dit als volgt: “Nu weten we wat ons te doen staat en kunnen we met alle betrokken partijen in de regio bespreken hoe we dit gaan realiseren en monitoren.”

Inzicht in capaciteit, als basis om regionale samenwerking bespreekbaar te maken en de hospicezorg toekomstbestendig in te richten. Dat is wat wij met het prognosemodel beogen. Wilt u ook stappen zetten om de hospicezorg te versterken? Neem dan contact op met een van de betrokken adviseurs.

Kennismaken?

We komen graag met jou en jouw organisatie in gesprek hoe we samen de zorg voor kwetsbare mensen beter kunnen maken.